23 Nisan 2014 Çarşamba

GIS/CBS Terimleri Sözlüğü Part 2

Bitişiklik (Adjacency):  1.  Birlikte olma durumu ya da kalitesi.  2.  İki ya da daha fazla  poligonun  bir  kenar  ya  da  sınır  paylaşmaları  halinde ortaya  çıkan  mekansal ilişkinin bir tipi.



Bitişiklik  sorgulaması  (Adjancency  query):  Bir  sınır  paylaşan  coğrafik detayları seçmek üzere kullanılacak olan mantık ifadesi ya da durum.
Dengeleme  (Adjustment):  Sabit  ve  yeni  noktalardan  oluşan  bir  uzay ağınınaralarındaki  açı,  kenar  gibi  temel  bilgileri  kullanılarak  yeni  noktaların koordinatlarını  hata  payları  ile  birlikte  hesaplayan  ileri  düzeyde  bir  hesaplama tekniği.  Dengelemede,  kaynak  noktalarına  ait  koordinatlar ınorijinal  değerleri korunur.
1.  Elde  edilen  sonuçlardaki  iç  tutarsızlıkları  ortadan  kaldıran  veyahataları  en  aza indirmek amacıyla ölçülere ait düzeltmelerin belirlenmesi veuygulanması işlemidir. Terim  matematiksel  uygulamalara  ait  olduğu  gibiölçüm  işlerinde  kullanılan cihazlara ait düzeltmelerdede kullanılmaktadır.
2.  (nivelman)  Tüm  nivelman  noktalarına  yükseklikleri  tutarlı  ve halka kapanmalarından  bağımsız  kılmak  amacıyla  ortometrik  yüksekliklere veyaortomatik  yükseklik  farklarına  getirilecek  düzeltmelerin  belirlenmesi ve uygulanmasıdır.
3.  (kartografya)  Detay  veya  kontrol  istasyonlarını  diğer  detay  ve kontrol noktalarına  göre  yerlerine  yerleştirme  işlemidir.  Ölçüleri  üzerinde  etki yaratan  hatalara  karşılık  gelen  ve  ölçüleri  kendi  içersinde  tutarlı  kılan,  üretilen verilerle  ilişkili  ve  korelesyon  yaratan  düzeltmelerin  belirlenmesi  ve uygulanmasıdır.
Afin  dönüşüm  (Affine  transformation):  Herhangi  iki  öklit  mesafesi  arasındaki koordinatların yada resmin dönüştürülmesi, döndürülmesi ya da ölçeklendirilmesini sağlayan  geometrik  dönüşüm.  CBS  içinde  daha  çok  koordinat  sistemleri  arasında harita  dönüşümleri  işlemlerinde  kullanılır.  Afin  dönüşümde,  paralel  çizgiler  paralel kalır.  Çizgi  parçasına  ait  ortak  nokta,  orta  nokta  olarak  ve  diğer  tüm  noktalar  da yine aynı çizgi üzerinde kalırlar.  Düz  ve  paralel  doğruların  paralel  kaldığı  bir  dönüşüm.  Açılar  değişime  uğrayabilir ve difarensiyel ölçek değişimleri olabilir.
Akım  Modu  Sayısallaştırma  (Stream  Mode  Digitizing):  Ön  tanımlı  zamanya da mesafe aralığı ile noktaları otomatik olarak sayısallaştırma yöntemi.
Akım  Toleransı  (Stream  Tolerance):  Akım  modu  sayısallaştırma boyunca,düğüm  noktaları  arasında  var  olan  minimum  aralık.  Akım  toleransı haritabiriminde ölçülür.
Aliasing  (Aliasing):  Bir  raster  gösterim  üzerinde  sivrilmiş  eğriler  ve diganalçizgiler  oluşması  durumu.  Bu  durum  dioganal  çizgi  yada  eğrilerin ekrandakipiksel çözünürlüğünü aşması durumunda ortaya çıkarlar.
1.  Ortalama  deniz  yüzeyi  (jeoid),  elipsoid,  arazi  ortalaması  gibi  birreferans yüzeyinden  ölçülen  ve  bir  nokta  olarak  kabul  edilen  bir  objeye  veyabir  noktaya olan düşey uzaklıktır.
2.  Ufuk  hattı  üstündeki  açısal  uzaklıktır  ufuk  hattından  yukarıya  doğru  ölçülen  ve ufuk  hattı  ile  gök  küresi  üzerindeki  bir  nokta  arasındaki  düşey  daireye  ait  yay parçasıdır.
ML (ML): Macro Language.
Analiz  (Analysis):  Belirlenen  bir  sorun  ya  da  sıkıntıyı  gidermek  üzere,  bir  işlem ya  da  bir  model  oluşturarak  model  sonuçlarını  inceleme,  yorumlama  ve  mümkün olan sonuçları tavsiye edebilme eylemlerinin tümü.
Analiz  yayılımı  (Analysis  extent):  Bir  aracın  yapacağı  işlem  üzerinde sınırlamalar  yapabilmek  ve  sadece  bu  alanda  işlem  yapabilmek  amacıyla  x,y koordinatları ile tanımlanan alt sol ve üst sağ köşelerinin içerildiği alan.
Analiz  maskesi  (Analysis  mask):  ArcGIS  Spatial  Analiz  ve  3D Analizuzanımlarında  kullanılan  bir  raster  veri  setine  ait,  sadece  seçilen hücreleriiçerecek  alanda  yapılan  mekansal  anlizdir.
Açısal  birim  (Angular  unit):  Bir küre  ya  da  elipsoid  üzerinde  kullanılan  ölçü  birimidir.  Genellikle  derece  cinsinden ölçülür.Merkezi  meridyen  ve  standart  paralel  gibi  bazı  harita projeksiyonparametreleri  açısal  birimde  tanımlanır.  Ayrıca  bakınız  doğrusal  birim, ölçüm birimi.
Animasyon  (Animation):  İlişkilinesnelere  bağlı  değişikliği  yansıtan  dinamik özelliklerdeki  değişimitanımlayan  gösterim  (ekran  vb)  görüntülerine  ait  bir koleksiyonun ardı ardına oynatılması ile meydana getirilen canlandırma.
Animasyon  yöneticisi  (Animation  Manager):  Animasyonu  oluşturan  parçalar başta olmak üzere animasyona ait ayarların  yapıldığı, düzenlendiği ve ön  izlendiği arayüzdür.
Annotasyon (Annotation): 1. Kartografya da, harita üzerinde yer alan yer ya da detay  için  etiketler  ile  bilgi  sağlayan  metin  ya  da  grafiktir.  Örneğin, annotasyonlarile konum ile bağlantılı olaylar ve özellikler aktarılabilir. Rüzgarhızı ve yönü  gibi.  Annotasyonlar,  kullanıcı  tarafından  manüel  girilebilir  ya  da  etiketlerden yaratılabilirler.
Araç  (Tool):  1.  Kes,  ayır,  sil,  ya  da  tamponla  gibi  bazı  özel  işlem  görevlerini gerçekleştiren  bir  girdi.  Bir  araç,  istenilen  sayıda  araç  seti  ya  da  araç  kutusu arkasında yer alabilir.  2.  Bir eylemin gerçekleştirilmesinden önce kullanıcı arayüzü ile  etkileşimgerektiren  bir  komut.  Örneğin,  Büyütme  aracı  ile  kullanıcı  büyütme işlemi  yapılmadan  önce  büyütme  işleminin  yapılacağı  coğrafik  veri  çevresinde  bir kutu çizmelidir. Araçlar istenilen herhangi bir araç çubuğu üzerine yerleştirilebilir.
Araç  Çubuğu  (Toolbar):  Kullanıcıya  ilgili  görevleri  gerçekleştirme  olanağı sağlayan  komutlara  ait  bir  set.  Ana  Menü  araç  çubuğu  bünyesinde  menü komutlarına  ait  bir  set  vardır;  diğer  araç  çubukları  ise  tipik  olarak  butonlara sahiptirler.  Araç  çubukları,  masaüstünde  kendi  pencereleri  içinde  yüzerdurumda olabilirler ya da ana pencere içinde üst, alt, sol ya da sağ kısımlaraçıpalanabilir.
Araç Kutusu (Tool Box): Araç setleri ile jeoişlem araçlarına sahip olan bir nesne.
Araç  Bilgisi  (Tool  Tip):  Bir  yazılımda  Kullanıcının  fare  işaretleyicisi  ile  bir  araç üzerinde durması ile ekran üzerinde gösterilen bir araca ait tanımlama.
Macro  Dili  (Macro  Language)  (ML):  Kullanıcı  uygulamaları  yaratmak  üzere kullanılan  yüksekseviyeli  algoritmik  bir  tescili  dildir.  Ekran  menüleri  yaratabilme yeteneği,  değişken kullanma ve atama, kontrol durumu çalıştırma ve harita ya da sayfa  koordinatlarını  alma  ya  da  kullanma  yeteneği  başlıca  özelliklerdir.  ML bünyesinde  etkileşimli  kullanabilecek  gelişmiş  komut  setleri  ya  da  ML  programları (makrolar)  içinde  komutlar  mevcut  olup,  bunlar  yardımıyla  program  çevre ayarlarına ait durumlar rapor edilebilmektedir.
Arc-nod  topolojisi  (arc-node  topology):  Bir  veri  yapısı,  çizgisel  detaylar  ile poligon sınırlarının yansıtılmasında ve ağ izleme gibi analiz fonksiyonlarında destek amaçlı  kullanılırlar.  Nod’lar  her  biryayın  başlangıç  ve  bitiş  noktalarını  temsil ederler. Bir nodu paylaşan yaylar bağlantılıdırlar ve poligonlar ise bağlantılı yaylara ait setler ile tanımlanırlar. Bir diğer yay ile kesişen yay, iki yaya ayrılır. Her bir yay ile yayın yönü istikametinde böldüğü poligon için sol ve sağ tanımlaması yapılabilir.
Spatial  Analiz  (Spatial  Analyst):  Mekansal  modelleme  vedetayların  analizi imkanını  sağlayan  bir  analizdir.  Hücre  temelli  raster  verilerin  yaratılması, sorgulanması,  haritalanması  ve  analizi  ile  bütünleşmiş  edilmiş  vektör-raster analizine imkan tanır.

Devam edecek...

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder